تحلیل دیدگاه های انتقادی خان آرزو در تذکره ی مجمع النفائس

Authors

سیروس شمیسا

شهلا فرقدانی

abstract

سراج الدین علی خان آرزو یکی از برجسته ترین ادبای شبه قاره است که نزدیک به سی و شش کتاب و رساله در زمینه­ی تحقیقات ادب فارسی تألیف کرده و دیدگاه­های نوینی را در حوزه­های مختلف سبک شناسی، زبان شناسی، بلاغت، نقد ادبی، تذکره­نویسی و ... مطرح کرده است. یکی از آثار مهم او تذکره­ی مجمع النفائس است. این اثر به­رغم اهمیتّی که در زمینه ی نقد ادبی دارد، چنانکه باید مورد توجّه جدّی محقّقان و منتقدان ادبی قرار نگرفته است. اگرچه دیدگاه های انتقادی خان آرزو در زمینه ی نقد شعر دراین تذکره، اغلب پراکنده و نا منسجم است؛ اما می توان آن ها را در قالب    دیدگاه های مشخّص طبقه بندی کرد و از این راه رویکرد انتقادی او را در مقوله ی نقد شعر باز شناخت. در این مقاله کوشش شده است با مطالعه ی دقیق تذکره ی مجمع النفائس و مقایسه با دیگر آثار خان آرزو ،آرای انتقادی او را در زمینه های مختلف نقد شعر مورد بررسی، تحلیل و طبقه بندی قرار دهد تا از این رهگذر زمینه ی تحقیقات گسترده تر در تحلیل و نقد آرای خان آرزو در  موضوعات مختلف ادبی را فراهم کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل دیدگاه‌های انتقادی ‌خان آرزو در تذکره‌ی مجمع‌النفائس

  سراج الدین علی خان آرزو یکی از برجسته ترین ادبای شبه قاره است که نزدیک به سی و شش کتاب و رساله در زمینه­ی تحقیقات ادب فارسی تألیف کرده و دیدگاه­های نوینی را در حوزه­های مختلف سبک شناسی، زبان شناسی، بلاغت، نقد ادبی، تذکره­نویسی و ... مطرح کرده است. یکی از آثار مهم او تذکره­ی مجمع النفائس است. این اثر به­رغم اهمیتّی که در زمینه ی نقد ادبی دارد، چنانکه باید مورد توجّه جدّی محقّقان و منتقدان ادبی قرا...

full text

نقد و بررسی مجمع‌‏النفایس خان آرزو

مجمع‏‌النفایس، به سبب نگاه ژرف و تیزبینانۀ مؤلفش، جایگاه بخصوصی در میان تذکره‏‌های شعر فارسی دارد. اگرچه بعضاً نقایصی چون بی‏‌توجهی عامدانه به ارائۀ اطلاعات تاریخی به ویژه در باب شعرای ایرانی در آن دیده می‌‏شود، با این همه نظر به انصاف و دانش و سلیقۀ نویسنده، این کتاب اغلب فراتر از تذکره است و اهمیتی در حد مجموعه نظرات ادبی قدما دارد، تا حدی که می‏‌تواند مرجعی موثق و دست اول برای پژوهشگ...

full text

تصحیح انتقادی شرح سکندرنامه نظامی اثر سراج الدین علی خان آرزو(1169-1099 ه.ق)

1. مختصری دربار? شرح احوال نظامی الیاس بن یوسف بن زکی بن موید ملقّب به نصیرالدین و مکنی به ابوحامد معروف به حکیم نظامی گنجوی یکی از بزرگان ادب فارسی است. وی به سال 530ه.ق در گنجه به دنیا آمد و نزدیک به سال 614 ه.ق درگذشت مدفن او در گنجه است. از مهمترین آثار نظامی می توان از پنج گنج شامل: «مخزن الاسرار»، «خسرو وشیرین»، «لیلی و مجنون»، «هفت پیکر» و «اسکندرنامه» نام برد. 2. زندگی و آثار آرزو: ...

آرزو در قصّه های صوفیانه

The concept of wish is one of the most basic concepts of the Sufi literature and culture. Also, it is of high frequency in themes and motives of Persian tales. In the present article an attempt has been made to examine the typology of this motive, its goal, examples and functions in the Sufi texts. This survey clarifies the following. 1) Although the mystical desires have high as well as low e...

full text

تحلیل شخصیت رستم در هفت خان بر اساس دیدگاه های یونگ و فروید

نقد روانشناسانه یکی از حوزه های جدید نقد ادبی به شمار می رود که اساساً اثر ادبی به عنوان بیان حالات ذهن و ساختار شخصیت های موجود بررسی می کند. این نوع نگرش با طرح مطالبی در باب ناخودآگاه شخصی و جمعی در آثار ادبی، به نقد ادبی عمق و نوعی جنبه پیشگویانه و رازآمیز بخشیده است. سهم فروید و یونگ نیز در روانشناسی مدرن در اساس، بر تکیه آنان بر جنبه‌های ناهشیار روان انسان استوار است. این دو تحت عنوان نبرد...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه مطالعات شبه قاره

Publisher: دانشگاه سیستان و بلوچستان

ISSN 5710- 2008

volume 2

issue 5 2011

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023